پشتیبان

همه‌گیری بیماری کووید-19 صدها میلیون دانش‌آموز و دانشجو در سراسر جهان را به خانه فرستاده است؛ به‌طوری که در حال حاضر دورکاری و آموزش از راه دور، تنها گزینه برای بسیاری از افراد به نظر می‌رسد. همین موضوع شرکت‌های ابری را تبدیل به پایه اصلی آموزش آنلاین و دورکاری در مقیاس جهانی کرده است. در زندگی امروزی استفاده از اینترنت، گسترش فراوانی میان مردم جهان داشته و هم‌اکنون افزون بر نیمی از جمعیت جهان به اینترنت دسترسی دارند و به صورت مستمر از آن بهره می‌برند؛ به طوری که اگر خدمات ابری در این دوران وجود نداشت، بحران فعلی به صورت غیر قابل تصوری بدتر می‌شد.

خوشبختانه شرکت‌ها و خدمات ابری، استرس ناشی از بحران کرونا را تا حدودی کمتر می‌کنند. مایکروسافت در این رابطه گزارش می‌دهد که تقاضا برای خدمات ابری از زمان شیوع کووید-19 تاکنون 775 درصد افزایش یافته که این موضوع باعث شده است تا مایکروسافت، لیست درخواست‌ها در این رابطه را در اولویت قرار داده و خدمات ابری رایگان بیشتری را به افرادی که برای اولین بار به رایانش ابری روی آورده‌اند ارائه دهد. در واقع می‌توان گفت بحرانی که تمامی جهان را تحت تأثیر خود قرار داده است برای شرکت‌های رایانش ابری، تنها یک روز شلوغ به شمار می‌رود و توانایی این شرکت‌ها در ارائه خدمات به کاربرانی که مجبور به آموزش از راه دور یا کار در قرنطینه هستند، همه را شگفت‌زده کرده است. این شرکت‌ها حتی خدمات بیشتری را به کاربرانی که تحت تأثیر کرونا قرار گرفته‌اند، ارائه می‌دهند و حتی گفته می‌شود که برخی از خدمات کنفرانس و همکاری مجازی ابری قرار است تا انتهای سال 2020 ادامه یابد. البته باید اشاره کرد که کمبودهایی در زمینه زیرساخت‌های سایبری و فیزیکی برای دسترسی به خدمات ابری در جامعه – به‌ویژه در میان قشر ضعیف، بیکاران و مناطق محروم- دیده می‌شود. همچنین در زمینه آموزش آنلاین و تحصیل نیز این کمبودها روز به روز بیشتر مشاهده می‌شود. با این وجود می‌توان نتیجه گرفت که عملکرد خوب رایانش ابری و ابر در این زمینه باعث پیشرفت و تکامل زیرساخت‌های فیزیکی، ماهیت کار، آموزش آنلاین و مراقبت‌های بهداشتی در سراسر جهان خواهد شد.

البته در رایانش ابری و زیرساخت‌های ابر، مشکلاتی نیز وجود دارند که از آن‌ جمله می‌توان به خطر حملات سایبری اشاره کرد؛ به‌ویژه در حال حاضر که به علت قرنطینه، وابستگی به خدمات ابری از پیش هم بیشتر شده است. در چنین بحرانی، طراحی زیرساخت‌های ایمن نه فقط برای شرکت‌های بزرگ و دولت‌ها که برای شهرداری‌ها، مدارس، مشاغل کوچک و کاربران خانگی- به بیان دیگر، تمامی کاربران- بسیار ضروری به نظر می‌رسد. محافظت در برابر بدافزارها و ویروس‌های مختلف رایانه ممکن است به اندازه درمان کووید-19 حائز اهمیت نباشند، اما حملات سایبری پیش آمده به علت شیوع کرونا، پیامدهای مخربی را برای افراد در پی دارند. حمله سایبری به مدارس، تجارت‌ها یا بیمارستان‌ها می‌تواند در این زمان ویران‌کننده باشد. هم‌اکنون دانشکده اطلاعات دانشگاه Syracuse در حال مطالعه و تحقیقات گسترده روی ابر است تا از این طریق، میزان مشارکت و آمادگی جوامع بشری برای بهره‌گیری و استفاده از خدمات ابری را افزایش دهد.

سود آمازون حتی پیش از شیوع کووید-19 نیز از ارائه خدمات ابری پیشرو در بازار حاصل می‌شد. فقط پنج شرکت، 70 درصد از درآمد 100 میلیارد دلاری سال 2019 را جذب کردند: خدمات وب آمازون( AWS)، مایکروسافت آزور( Microsoft Azure)، گوگل، IBM و علی‌بابا. سایر فعالان ابر در سراسر جهان عبارتند از: سیلزفورس( SalesForce)، Oracle Cloud، Tencent Cloud، Rackspace، VMware و نتفلیکس. در واقع نتفلیکس هم یک سرویس توزیع محتوای ابری است که توسط AWS میزبانی و پشتیبانی می‌شود. اغلب برنامه‌ها و ابزارهای همکاری، کنفرانس و فضای کار دیجیتالی که استفاده از آن‌ها هنگام کرونا برای مدارس و مشاغل ضروری شده است – از جمله Slack، زوم ویدیو، ماندی(Monday)، بلک‌بورد، مایکروسافت تیم، وب‌اکس، Canvas، گوگل کلس‌روم، Hangouts Meet و غیره- همگی بر پایه یک زیرساخت ابر عمومی اجرا می‌شوند. بلک‌بورد و زوم ویدیو هر دو بر AWS اجرا می‌شوند؛ در حالی که اچ‌پی و Adobe به مایکروسافت متکی هستند.

توانایی ابر عمومی در حمایت از این ابزارها طی چند هفته اخیر به خوبی اثبات شده است. درک مقیاس مراکز داده این شرکت‌ها، کار دشواری به نظر می‌رسد؛ چراکه تنوع آن بسیار زیاد است. به عنوان مثال مایکروسافت در 50 منطقه‌ی رایانشی متفاوت در سراسر جهان،  فعالیت و AWS بیش از 70 نهاد مختلف را در اختیار دارد که پیچیدگی مدیریت آن‌ها کاملاً مشخص است. برای مثال اگر یک مرکز داده 2500 رک و به ازای هر رک 750 درایو دیسک داشته باشد و سالیانه 2 درصد از درایو دیسک‌ها از کار بیفتد، در این صورت، آن مرکز داده با سایز متوسط( 50 مگاوات) هر 24 ساعت با حدود 100 درایو خراب-هر 15 دقیقه یکی-مواجه می‌شود.  مصرف انرژی، به‌روزرسانی نرم‌افزار‌ها و غیره هر یک با نظام خاصی عمل می‌کنند و توسط ابزارهای مدیریت ابر- مانند Vmware و Red Hat-  هماهنگ می‌شوند. در نتیجه مدیریت مراکز داده بزرگ، امری تخصصی و دشوار است. البته خوشبختانه بسیاری از امور مراکز داده به صورت خودکار و از طریق رایانش ابری مدیریت می‌شوند، بنابراین تعداد پرسنل حاضر در محل کار در این زمینه حتی پیش از وقوع بحران کرونا نیز حداقل بود.

علاوه بر تمامی برنامه‌هایی که همکاری کارکنان در دورکاری، آموزش از راه دور و… را آسان‌تر کرده‌اند، جوانب دیگری از رایانش ابری نیز به صورت مستقیم در زمینه بحران کووید-19 تأثیرگذار هستند. خدمات رایانش ابری، کار محققان را در زمینه جستجوی علمی برای واکسن، درمان و سایر آزمایشات، آسان‌تر کرده است. در واقع می‌توان گفت دانشمندان علاوه بر هوش مصنوعی برای یافتن یک درمان بر منابع ابر عمومی نیز تکیه کرده‌اند. یکی از مثال‌ها در این زمینه، تلاش سایت دانشگاه واشنگتن است که با طراحی یک بازی از رزیدنت‌ها و بازیکنان می‌خواهد الگوهای مختلف تاشدن پروتیین را پیدا کنند. مشارکت‌کنندگان این سایت بانی کشف اطلاعات مهمی در رابطه با ویروس کرونا- و ایدز- شده‌اند.

با افزایش میزان بهره‌گیری از خدمات ابری، بسیاری از افراد نگران بحث امنیت هستند. در این زمینه برخی از محققان در حال طراحی زیرساخت خاصی هستند که از حریم خصوصی و امنیت جوامع محافظت می‌کند. معماری ابری ایمنcpSriA  یک مدل طبقه‌بندی جدید و بصری به صورت “قرمز، زرد و سبز”  ارائه می‌دهد که برای مدیران، معلمان مدارس، مقامات شهری، اپراتورهای تجارت‌های کوچک و سایر کاربران،  قابل درک و اجراست. این زیرساخت برای دانش‌آموزان و پدران و مادرانی که آموزش آنلاین به مسئولیت‌هایشان اضافه شده است بسیار مفید بوده و آن‌ها را راهنمایی می‌کند(داده‌های قرمز که باید از آن‌ها محافظت کنند، داده‌های زرد که باید کمی در رابطه با آن محتاط‌تر عمل کرد و داده‌های سبز که اشتراک آن‌ها هیچ خطری در پی ندارد). این معماری به منظور ایجاد حریم خصوصی ابر، امنیت و حفاظت از حقوق و داده‌های تمامی کاربران طراحی شده است. همچنین برخی سازمان‌ها در حال آماده‌سازی ابزارهای متنوعی هستند که دسترسی به آن‌ها رایگان بوده و برای تمامی جوامع ممکن است.

برای بسیاری از افراد در ایالات متحده و سراسر جهان، دسترسی بی‌سیم به اینترنت پرسرعت عملاً غیرممکن بوده و دستیابی ماهواره‌ای باوجود آن‌که در سرعت و قیمت پیشرفت کرده هنوز هم کند و گران‌قیمت است. در حالی که سلول‌های 5G هنوز به صورت گسترده‌ای در جهان مستقر نشده‌اند، افراد نمی‌توانند بدون پهنای باند سیمی یا بی‌سیم به آسانی در قرنطینه به آموزش آنلاین، محیط کار و… دست یابند.

ابزارهای جدید رایانش ابری هم به دسترسی ابری نیاز دارند. خوشبختانه تحقیقات دانشگاه Siracuse روش‌های امیدوارکننده‌ای را برای دسترسی به ابر ایمن و اتصال فوری برای همه کاربران با هر شرایطی لحاظ کرده است. بنابراین یکی از نتایج بحران فعلی، افزایش تأکید دولت بر تهیه باند پهن روستایی- و ابزارهای رایانش ابری- است تا بدین ترتیب مراکز روستایی نیز به خدمات ابری دست یافته و از این موضوع بی‌بهره نمانند. در واقع می‌توان چنین گفت که بازپرداخت وجوه خدمات جهانی برای تمرکز بر دسترسی تمامی افراد به باند پهن و در نتیجه خدمات ابری، یکی از پیامدهای قابل پیش‌بینی بحران کووید-19 است. حال سوال آن‌که علاوه بر زیرساخت‌های شبکه، برخی دیگر از موانع آموزش آنلاین، دورکاری و غیره چه مواردی هستند:

1. آیین‌نامه:

بسیاری از سازمان‌ها پیش از این به دلیل نگرانی‌های امنیتی و موانع نظارتی دسترسی به داده‌ها از راه دور را غیرفعال کرده بودند. در واقع رایانش ابری در برخی مواقع آسیب‌پذیر است اما نباید فراموش کرد که این آسیب‌ها قابل کنترل هستند. هم‌اکنون که بیمارستان‌ها و سایر مراکز درمانی در خط مقدم مبارزه با کرونا قرار دارند، سالم نگه داشتن پرستاران و پزشکان در حین انجام وظیفه و تعامل با بیماران در اولویت کاری قرار گرفته است. نرم‌افزارهای بیمارستانی به سرعت در این زمینه سازگار شده‌اند تا امنیت اطلاعات بیماران و کدهای صدور صورت‌حساب را تضمین کنند. با رعایت چهارچوب‌ها و دستورالعمل‌های NIST ، خدمات ابری می‌توانند بسیار کارآمد و ایمن باشند و از حریم خصوصی و سایر حقوق کاربران حفاظت نمایند. در این زمینه مراکز مربوطه، دستورالعمل‌های خاصی را برای مشاغل گوناگون منتشر کرده و به صورت رایگان در دسترس صاحبان مشاغل قرار داده اند.

2. محیط خانه به شدت متغیر است

بنا به دلایل گوناگون، آموزش آنلاین و دورکاری برای همه امکان‌پذیر نبوده( شاید دانش‌آموز لپ‌تاپ مدرنی نداشته باشد یا خانه فاقد پهنای باند مناسب یا آرامش باشد) و علاوه بر آن برای بسیاری از قربانیان کلاهبرداری، خانه جای امنی نیست. با بسته شدن کتابخانه‌ها و کافی‌نت‌ها، پیدا کردن یک فضای فیزیکی ایمن برای ارتباط با مدرسه یا محل کار می‌تواند دشوار یا حتی غیرممکن باشد. به همین علت هم امکان دسترسی به وای‌فای از پارکینگ کتابخانه‌ها یک سرویس مهم در جامعه امروزی محسوب می‌شود.

3. سواد فنی و آگاهی از امنیت اطلاعات

با افزایش دورکاری و بهره‌برداری از خدمات ابری توسط لپ‌تاپ، دستگاه‌های IoT مانند وب‌کم و…خطر عدم حفاظت در برابر بدافزارها، ویروس‌ها و حملات سایبری دیگر افزایش یافته است. نه تنها این ابزارهای دورکاری باعث دسترسی آسان به اطلاعات شخصی می‌شوند بلکه شرکت‌های بزرگ هم باید دربرابر خطرات جدید خود را آماده کنند. بسیاری از افراد، سابقه و تجربه کافی برای عیب‌یابی، نظارت و افزایش امنیت سایبری را ندارند. کارگروه NIST GCTC CPAC COVID-19 با مشارکت دانشگاه سیراکوز علاوه بر ارائه راهنمایی‌های موثق در طول بحران، قصد دارد به مخاطبان، زیرساخت‌های گسترده‌تری برای مقابله با این موضوع ارائه دهد. انتظار می‌رودTask Force  در این رابطه برنامه‌های بیشتری داشته و به زودی راهنماهای اولیه‌ای برای شهرها، جوامع و مدارس و مشاغل کوچک و عملیاتی ارائه دهد.

4. کار گروهی

باوجود آن‌که دورکاری و کار در منزل ممکن است در ابتدا جذاب به نظر برسد برای بهتر عمل کردن در این حوزه، کارگروهی بسیار حیاتی است. رسیدگی به امور هماهنگی، اخلاقیات واحد کاری، برخوردهای احتمالی در صورت شناسایی مشکل و حل آن‌ها بسیار زمان‌بر است. البته بسیاری از افراد در صنایع مختلف ممکن است از پیش با کار گروهی آشنا باشند. با این حال عدم ملاقات چهره به چهره حتی برای افراد باتجربه نیز سخت بوده و هماهنگ شدن با اعضای تیم، نیاز به تمرین و آمادگی در این زمینه دارد.

5. مدل‌های کسب وکار

برخلاف تصور برخی، ارزش سهام زوم در زمان رکود بازار بالا رفته است؛ زیرا بسیاری از افراد به کاربران آن اضافه شده و از خدمات زوم برای برگزاری کنفرانس‌ها، کلاس‌های آنلاین و غیره استفاده می‌کنند. با این وجود، شیوه برقراری امنیت حریم خصوصی این برنامه مورد انتقاد قرار گرفته است. از آنجا که لینک‌های zoom bombers ممکن است در دسترس عموم باشند، هیچ نیازی به هک کردن کاربر برای دسترسی به اطلاعات او نیست و حتی اگر جلسه برگزار شده بسیار محرمانه باشد( مانند کنفرانس پزشکان  پیرامون کرونا) دسترسی به اطلاعات آن چندان مشکل نیست. با این وجود، سرویس‌ها و خدمات کاربردی ابری می‌توانند به بهترین وجه از حریم خصوصی کاربران خود محافظت کنند و یک مدل تجاری مناسب و کاربرپسند برای همکاری از راه دور در شرایط بحرانی ارائه دهند.

با ثبت‌نام در پشتیبان 5 گیگبایت فضای آپلود فایل رایگان همیشگی خواهید داشت و می‌توانید فایل‌های شخصی و مهم خود را به صورت رایگان ذخیره سازی کنید یا با ایجاد پارتیشن حرفه ای، فایل ها و ویدیوهای خود را در وب سایت خود یا در شبکه های اجتماعی منتشر کنید.